Halk Tiyatrosu >> Orta Oyunu

Karagöz,Kukla gibi cansız,meddah gibi tek anlatıcılı sözlü seyirlik oyunları yanında,canlı oyucularla oynanan en belli başlı geleneksel tiyatrosu Ortaoyunu’dur.Pişekar ve Kavuklu,oyun tümüyle bu iki kişinin ekseninde gelişir.Bütün oyunun çatısı,gerilimli bu iki kişinin karşıtlığında,aralarındaki çatışmada gelişir.

Eski Ortaoyunlarının başındaki curcuna bölümünü atlarsak,bir Ortaoyunun da dört bölüm vardır.

1-ÖNDEYİŞ : Zurna Pişekar havası çalar,Pişekar iki eliyle dört bir yanı selamladıktan sonra zurnacıyla söyleşir.Sonra zurna genel olarak Kavuklu havası çalar ve kavuklu ile kavuklu arkası (cüce veya kambur) gelir.Zenne takımı veya Çelebi gibi başka kişilerin gelip,Pişekar ile iş konuştukları olur.Çoğu kez Kavuklu ile Kavuklu-arkası,Pişekar’ı birden görünce korkarlar,korkularından yer,birbirlerinin üstüne düşerler.

2-SÖYLEŞME (Arzbar-Tekerleme) : Karagöz’de ki Muhavere gibi oyunun,ustalık isteyen bölümüdür.Kavuklu ile Pişekar arasındaki çene yarışıdır.

3-FASIL : Tekerleme sona erip,bunun bir düş olduğu anlaşıldıktan sonra Fasıl denilen asıl oyuna geçilir.Çoğu kez Kavuklu iş aramaktadır,tekerleme sonunda Pişekar bu işi ona bulur.

4-BİTİŞ : Pişekar nasıl oyunu seyircilere tanıtıp sunmuşsa,oyunu bitirmekte yine Pişekar’a düşer.Seyircilerden özür diler,gelecek oyunun adını ve yerini duyurur.

Oyun yerinde belli başlı iki parça dekor bulunur.YENİ DÜNYA ile DÜKKAN adı verilen birbirine benzeşen iki,üç,dört kanatlı bir kafes,bir paravandır.

Oyucuların giyim kuşamlarını koyduğu sandığa PUSAT veya PUSAT  ODASI denilir.

Ortaoyununda önemli aksesuarlardan birisi de Pişekar’ın elinde tuttuğu iki dilimli,birbirine çarpıp ses çıkaran ŞAKŞAK’tır.Mimus,Commedia dell’arte gibi halk tiyatroları türünde de kullanılıyordu.